Jak wdrożyć ISO 14001?

System zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami normy ISO 14001 ma na celu zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska poprzez wdrożenie systemu zarządzania zgodnego z potrzebami przedsiębiorstwa. Głównym zadaniem jest zatem podejmowanie działań, które z jednej strony mają przyczyniać się do ochrony środowiska, zaś z drugiej ograniczać zanieczyszczenia. Wdrażanie normy ISO 14001 ma na celu spełnienie wymagań prawnych dotyczących ochrony środowiska. Takie działanie pozwala jednocześnie na zwiększenie zysków przedsiębiorstwa, w związku z bardziej efektywnym zarządzaniem mediami. Jak wdrożyć ISO 14001 i na jakie korzyści mogą liczyć organizacje decydujące się na wprowadzenie zmian?

Certyfikat ISO 14001 – co to jest?

Mniejsze zużycie wody, energii oraz surowców to jeden z pierwszych benefitów dla firm, które zdecydowały się na wdrożenie opisywanej normy. Dodatkowo ułatwia ona zarządzanie procesami, które mają na celu ochronę środowiska. Co więcej, możliwe jest zminimalizowanie negatywnego wpływu firmy na otoczenie oraz poprawienie jej bilansu ekologicznego. Certyfikacja ISO 14001 ma międzynarodowy charakter, co oznacza, że jest uznawana na całym świecie (norma została opublikowana w około 160 krajach). Jej wdrożenie w przedsiębiorstwie pozwala na zaliczenie do grupy odpowiedzialnych biznesów. Jakie są podstawowe założenia normy?

• Wdrożenie procedur wpływa na pozytywny wizerunek przedsiębiorstwa, bowiem pozwala mu zaprezentować się jako organizacja, która jest aktywna w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Jakie są inne korzyści z ISO 14001? Certyfikat potwierdza, że firma prowadzi działania w sposób odpowiedzialny społecznie. CSR jest jedynym z czynników umożliwiających uzyskanie przewagi konkurencyjnej.
• System zarządzania środowiskowego ISO 14001 ma bardzo uniwersalny charakter. Oznacza to, że może zostać wdrożony w firmach działających w różnych branżach. Konieczne jest oczywiście przyjęcie indywidualnych rozwiązań w ramach wymagań opisywanej normy, które są dostosowane do specyfiki działalności. W efekcie system zarządzania środowiskowego może zostać spersonalizowany, uwzględniając przepisy prawne, którym podlega organizacja.
• Co jest głównym założeniem ISO 14001? Wymagania dotyczą przede wszystkim poprawy efektów wynikających z działalności środowiskowej, jaką prowadzi przedsiębiorstwo. Jest to możliwe poprzez spełnienie określonych wymogów prawnych, zminimalizowanie zanieczyszczeń i dążenie do nieustannego doskonalenia systemu.
• Wdrażanie ISO 14001 wymaga zidentyfikowania przepisów prawnych dotyczących organizacji, wytwarzanych przez nią produktów i podejmowanych działań, których celem jest realizacja wymagań wynikających z owych przepisów. Należy zaznaczyć, że jeśli organizacja nie spełnia wymagań prawnych, certyfikat nie zostanie jej przyznany. W razie niezgodności istnieje możliwość przyznania certyfikatu pod warunkiem uprzedniego podjęcia działań naprawczych.

Potrzebujesz certyfikatu ISO?  Skontaktuj się z nami!

ISO 14001 wdrażanie krok po kroku

Ważnym elementem procesu wdrażania systemu zarządzania środowiskowego jest określenie otoczenia, w którym funkcjonuje dane przedsiębiorstwo. Oznacza to m.in. określenie kontekstu organizacji, zainteresowanych stron oraz ich wymagań. Kolejnym krokiem jest określenie procesów dotyczących zarządzania środowiskowego. Ponadto niezbędna jest identyfikacja ryzyk i szans występujących w tych procesach. Dalsze w kolejności jest opracowanie procedur systemowych i procesowych, formularzy i instrukcji operacyjnej, czyli całej dokumentacji. Bardzo ważne jest zapoznanie wszystkich pracowników z wprowadzonymi zmianami wynikającymi z wdrożenia ISO 14001. Procedury wymagają zorganizowania np. szkoleń, osobno dla kadry zarządzającej i szeregowych pracowników.

Gdy zarówno wprowadzenie wszystkich instrukcji, jak i przeszkolenie zostaną zrealizowane, niezbędnym krokiem jest weryfikacja systemu zarządzania środowiskowego. Audyt wewnętrzny ma na celu sprawdzenie zgodności z wymaganiami normy. Dzięki temu można potwierdzić czy wdrożony system zarządzania środowiskowego jest zgodny z normą ISO 14001. Jeżeli istnieją jakiekolwiek niezgodności, konieczne jest wprowadzenie korekcji. Muszą one odbyć się jeszcze przed audytem certyfikującym. Jego pozytywny wynik oznacza, że przedsiębiorstwo uzyskało certyfikat ISO 14001. Przedstawione wyżej działania można zawrzeć w kilku punktach.

1. Przeprowadzenie audytu zerowego, czyli wstępnej oceny danego przedsiębiorstwa, pod kątem spełnienia wymagań normy. Na tym etapie identyfikowane są obszary wymagające poprawy, wymagania prawne mające zastosowanie w firmie (wraz z ich weryfikacją). Oprócz tego określa się działania, jakie firma musi zrealizować, aby uzyskać zgodność z wymaganiami ISO 14001 i wymaganiami prawnymi.
2. Kolejnym krokiem jest opracowanie dokumentacji systemowej w zakresie jakiego wymaga norma. Wszelkie dokumenty mają indywidualny charakter i dotyczą działań, które faktycznie funkcjonują w danej firmie. Co więcej, są zintegrowane z dokumentacją, która już znajduje się w obiegu. Warto zaznaczyć, że liczba dokumentów jest maksymalnie ograniczona, co ma przeciwdziałać biurokracji. Ważnym elementem jest identyfikacja tych działań firmy, które oddziałują na środowisko.
3. Wdrażanie normy ISO 14001 składa się również z omówienia przygotowanej dokumentacji z pracownikami. W ramach tego organizowane są szkolenia dopasowane do konkretnej grupy. Ich celem jest przedstawienie praktycznych rozwiązań, działań, które zapewnią, że system zarządzania środowiskowego ISO 14001 będzie funkcjonował prawidłowo oraz zwiększenie świadomości pracowników w razie awarii.
4. Następnym etapem jest szkolenie dla audytorów wewnętrznych, czyli wybranych pracowników. Pozwala ono na zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do zarządzania audytami wewnętrznymi w firmie. Uczestnicy otrzymują certyfikat audytora wewnętrznego.
5. Jednym z końcowych etapów, z których składa się certyfikacja ISO 14001, jest przeprowadzenie audytu wewnętrznego. Ma on na celu znalezienie zgodności z normą, zidentyfikowanie nieprawidłowości oraz możliwości ulepszenia systemu. Konieczne jest też znalezienie przyczyn błędów oraz ich eliminacja. Z przeprowadzonych działań przeprowadza się raport.
6. Przedostatnim krokiem jest audyt certyfikujący. Pozytywny wynik oznacza, że firma otrzymuje certyfikat ISO 14001.

Wiedząc już, jak wdrożyć ISO 14001 wiele osób może zastanawiać się, jak długo trwa taki proces. Jest to kwestia indywidualna, zależna od konkretnej organizacji, jednak zazwyczaj jest to kilka tygodni do kilku miesięcy. Trudno też określić wysokość kosztów, bowiem wpływa na nie wiele czynników, m.in. wielkość firmy. Z tego względu wycena jest zawsze indywidualna.